CÂU HỎI
Kính thưa Bác sĩ, em tên Minh, 25 tuổi, hiện đang sống và làm việc tại Pháp. Tháng 3/2013, em có đi nội soi ở Việt Nam thì kết quả là viêm xung huyết dạ dày HP âm tính (em chỉ đi tầm soát vì em không có triệu chứng gì đặc hiệu). Sau đó em sang Pháp sinh sống đến tháng 8/2015, do cảm thấy nóng rát thượng vị nên em đã đi khám bác sĩ chuyên khoa tiêu hoá và đã được nội soi và sinh thiết với kết quả là không có gì bất thường, không viêm, không loét, kết quả xét nghiệm H.pylorie cũng là âm tính và các kết quả sinh thiết cung không có gì bất thường. Vì vậy bác sĩ tiêu hoá nói với em là có thể dạ dày của em nhạy cảm với acid dịch vị và cũng không cho thuốc uống chỉ dặn tránh đồ chua cay nóng. Tháng 12/2016 em có đi khám sức khoẻ định kỳ thử máu thì các chỉ số đều nằm trong mức bình thường. Đầu tuần này tháng 1/2017, do ko ăn sáng nên đến trưa em ợ chua và em nhổ dịch chua ra thì thấy có tia máu như trong hình đính kèm. (tia máu nhỏ có màu nâu đen). sau đó em theo dõi 3 - 4 ngày hôm sau cứ mỗi buổi trưa trc khi ăn em cố ợ ra dịch chua đó và thấy vẫn có tia máu. (Có thể trc đây em chưa bào giờ cố tình ợ ra dịch chua để kiểm tra nên không biết ). Dịch chua màu trong, có tí bọt trắng nhưng luôn luôn đi kèm tia máu. Em hiện đang rất hoang mang lo sợ mình bị loét, ung thư hay gì đó.
Xin hỏi Bác sĩ trường hợp em có một ít tia máu trong dịch dạ dày như thế (do niêm mạc dạy dày bị ảnh hưởng bởi acid dịch vị) có bình thường không ạ? (em không có bất cứ một triệu chứng nào khác, ăn uống sinh hoạt vẫn bình thường). Bên cạnh đó, em có nên đi nội soi lại không? (lần nội sôi gần nhất cách đây 1,5 năm). Cảm ơn Bác sĩ!
TRẢ LỜI
Chào em,
Em là một thanh niên, điều kiện sức khỏe chắc chắn là tốt hơn các chú bác râu ria rậm rạp, nên không cần phải nghiêm trọng hóa vấn đề như thế. Qua những thông tin mà em cung cấp, chúng tôi xin có một vài góp ý như sau:
- "... Tháng 3/2013, em có đi nội soi ở Việt Nam thì kết quả là viêm xung huyết dạ dày HP âm tính (em chỉ đi tầm soát vì em không có triệu chứng gì đặc hiệu). Sau đó em sang Pháp sinh sống đến tháng 8/2015, do cảm thấy nóng rát thượng vị nên em đã đi khám bác sĩ chuyên khoa tiêu hoá và đã được nội soi và sinh thiết với kết quả là không có gì bất thường, không viêm, không loét, kết quả xét nghiệm H.pylorie cũng là âm tính và các kết quả sinh thiết cung không có gì bất thường. Vì vậy bác sĩ tiêu hoá nói với em là có thể dạ dày của em nhạy cảm với acid dịch vị và cũng không cho thuốc uống chỉ dặn tránh đồ chua cay nóng. Tháng 12/2016 em có đi khám sức khoẻ định kỳ thử máu thì các chỉ số đều nằm trong mức bình thường...."
Toàn bộ đoạn này chỉ nói lên một điều : em chẳng có bệnh gì nghiêm trọng ở dạ dày. Đặc biệt, ở tuổi 25 và không có triệu chứng gì đặc hiệu, chúng tôi thực sự không nghĩ là nên tầm soát bất cứ vấn đề gì về đường tiêu hóa, trừ khi có một lý do nào khác rõ ràng hơn, mà em không muốn nói ra đây. Dù sao đi nữa, 2 lần nội soi này đều ghi nhận không có gì nghiệm trọng. Enm cũng nên biết là " viêm dạ dày xung huyết...." có thể chỉ là một vấn đề thoáng qua, xảy ra sau khi uống vài ly rượu, hoặc vài viên thuốc giảm đau và nếu không có triệu chứng, không nhất thiết phải điều trị. Đặc biệt, một số cơ sở nội soi có thể đánh giá hơi quá mức những hình ảnh quan sát được và nghi ngờ viêm xung huyết cho nhiều bệnh nhân ... vốn không có bệnh ! Điều đó phần nào giải thích tại sao có kết quả khác nhau giữa hai lần soi. - "Đầu tuần này tháng 1/2017, do ko ăn sáng nên đến trưa em ợ chua và em nhổ dịch chua ra thì thấy có tia máu như trong hình đính kèm. (tia máu nhỏ có màu nâu đen). sau đó em theo dõi 3-4 ngày hôm sau cứ mỗi buổi trưa trc khi ăn em cố ợ ra dịch chua đó và thấy vẫn có tia máu. (Có thể trc đây em chưa bào giờ cố tình ợ ra dịch chua để kiểm tra nên không biết ). Dịch chua màu trong, có tí bọt trắng nhưng luôn luôn đi kèm tia máu. Em hiện đang rất hoang mang lo sợ mình bị loét, ung thư hay gì đó....".
Việc cố ợ ra dịch chua thật sự là không cần thiết. Thỉnh thoảng ăn trễ hay quên ăn, hoặc uống vài ly rượu, hoặc ăn thức ăn không tốt ... có thể làm người ta khó chịu, khó tiêu, ợ hay nôn một vài ngày. Cách xử trí đúng nhất trong những trường hợp này là khôi phục chế độ ăn bình thường , đúng giờ, đúng chất và hạn chế bia rượu, thuốc giảm đau hay bất kỳ tác nhân nào ảnh hưởng đến dạ dày. Kèm theo, có thể sử dụng các loại thuốc trung hòa acid, bảo vệ niêm mạc có thể mua không cần toa. Các thuốc thường dùng là Pepsan, Mylanta, Phosphalugel, PeptoBismol v.v....Thường thì triệu chứng sẽ giảm đi và mất sau vài ngày. Nếu không, cần khám bác sĩ thêm.
Vài tia máu nhỏ trong dịch vị khi cố ợ ra dịch chua là phổ biến và chẳng có ý nghĩa gì. Chúng thường có nguồn gốc từ hầu họng do niêm mạc vùng này không được bảo vệ với dịch acid trào lên từ dịch vị. Mặt khác, tác động cơ học của việc " ... cố ợ" càng làm dễ xuất hiện các tổn thương niêm mạc ở vùng này.
Tóm lại, với những gì mà em mô tả, chúng tôi chẳng thấy gì gợi ý đến ung thư hay loét và nội soi hoàn toàn không có chỉ định . Chúng tôi muốn nhấn mạnh một lần nữa là tuy nội soi dạ dày khá an toàn nhưng vẫn có một tỷ lệ tai biến . Ở nước ngoài, nội soi chỉ được chỉ định khi thật sự cần thiết. Trong trường hợp của em, có thể đã có dấu hiệu của sự lạm dụng kỹ thuật không cần thiết. Điều đó làm tăng chi phí y khoa và tăng rủi ro y khoa cho em.
Thân chào,
Tiến sĩ, Bác sĩ Võ Xuân Quang
Phòng Khám Đa Khoa Quốc Tế Yersin
